Codziennie zdarzają się wypadki – czasem można wskazać winnych, innym razem jest to niemożliwe. W każdej sytuacji jednak poszkodowana osoba ma prawo oczekiwać zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Jak jednak wycenić ból i cierpienie psychiczne?
Zadośćuczynienie – co to jest?
Każda szkoda powinna być naprawiona – to znaczy, że jeśli jesteś osobą poszkodowaną w wypadku masz prawo oczekiwać wypłaty odszkodowania, czyli pokrycia powstałych strat majątkowych, ale zadośćuczynienie, mimo, że często uznawane za równoznaczne, także Ci się należy i jest zupełnie innym rodzajem świadczenia. Jak zatem odróżnić odszkodowanie od zadośćuczynienia?
-
Odszkodowanie
Odszkodowanie to inaczej wyrównanie uszczerbku na majątku, który pojawił się w wyniku powstania szkody. Oznacza to, że wysokość należnego odszkodowania stosunkowo łatwo obliczyć. Powinno ono bowiem stanowić równowartość utraconego przedmiotu, naprawy zniszczenia czy badań i zabiegów prowadzących do odzyskania zdrowia. Przepisy dotyczące odszkodowań znajdują się w artykule 361 § 1 kodeksu cywilnego i wynika z nich, że wypłacone odszkodowanie powinno także pokryć straty majątkowe, których poszkodowany by uniknął, gdyby nie doszło do wypadku. Z taką sytuacją mamy do czynienia na przykład wówczas, gdy w wyniku kolizji drogowej poszkodowany nie dotarł na miejsce podpisania ważnej umowy i tym samym stracił możliwość realizacji zamówienia.
-
Zadośćuczynienie
Zadośćuczynienie jest pojęciem często mylonym z odszkodowaniem. Jest to jednak zupełnie inne świadczenie. Dotyczy bowiem próby rekompensaty strat niemożliwych do naprawienia. Zalicza się do nich głównie ból fizyczny, cierpienie psychiczne czy tęsknotę, na przykład po śmierci bliskiej osoby. Wypłacone pieniądze nie naprawią szkody, ale są w stanie nieco ukoić ból i pozwalają skupić się na przeżywanej żałobie lub uporać się z innymi problemami bez zmartwień dotyczących bieżących wydatków.
Zadośćuczynienie – ile wypłaci ubezpieczyciel?
W przeciwieństwie do odszkodowania, które obliczane jest na podstawie tabel znanych posiadaczowi polisy już w momencie podpisywania umowy, zadośćuczynienie ma charakter uznaniowy. Oznacza to, że jako osoba poszkodowana możesz wnioskować właściwie o dowolną kwotę – musisz tylko udowodnić, że taka wysokość świadczenia będzie odpowiednia. Możliwość ubiegania się o rekompensatę strat moralnych największą popularność zdobyła w Stanach Zjednoczonych. Istnieje tam wiele firm, które pomagają ubiegać się o wysokie kwoty w razie doznanej szkody. Duża ilość wniosków doprowadziła do tak skrajnych przypadków, jak zadośćuczynienie wysokości 2,7 mln dolarów, które sąd przyznał 79-letniej Stelli Liebeck za poparzenie kawą w sieci McDonalds. W Polsce trudno uzyskać taką kwotę, zwłaszcza, jeśli wniosek nie jest zbyt dobrze uargumentowany, jednak także u nas powstają firmy zajmujące się doradztwem w tej kwestii. Przykładowo: za uszkodzenia ciała w wypadku komunikacyjnym można ubiegać się o zadośćuczynienie wysokości nawet kilkunastu tysięcy złotych, nawet jeśli nie spowodowały trwałego uszczerbku na zdrowiu. W przypadku poważniejszych konsekwencji wypadku i utraty możliwości samodzielnego funkcjonowania – znane są przypadki przyznania 800 000 złotych w ramach tego świadczenia. 7 marca 2013 roku Sąd Apelacyjny w Białymstoku orzekł, że zadośćuczynienie nie może mieć wymiaru jedynie symbolicznego, ale nie może też być rażąco wygórowane. Aby ustalić wysokość należnego świadczenia trzeba wziąć więc pod uwagę możliwie najwięcej okoliczności.
Jakie kryteria bierze pod uwagę ubezpieczyciel określając wysokość zadośćuczynienia?
Wysokość przyznanego świadczenia ustalana jest przez ubezpieczyciela oraz sąd powszechny. Zadanie jest bardzo trudne, ponieważ nie istnieją żadne algorytmy, na podstawie których można by było jasno określić, jaka wysokość zadośćuczynienia jest właściwa. Jedynym dokumentem, którym mogą posiłkować się osoby obliczające wymiar szkody i należne z tego tytułu świadczenie, jest międzynarodowa klasyfikacja ICF (Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia – International Classification of Functioning, Disability and Health), opracowana przez WHO (Światową Organizację Zdrowia), jednak jest ona pomocna tylko w tych przypadkach, gdy doszło do poważnego lub trwałego uszczerbku na zdrowiu. We wszystkich jednak przypadkach zarówno ubezpieczyciel jak i sąd, w przypadku skutków wypadków komunikacyjnych, biorą pod uwagę takie czynniki jak:
- wiek poszkodowanego,
- perspektywy na przyszłość,
- poczucie przydatności społecznej,
- możliwość pracy w wyuczonym zawodzie lub rozwijania zainteresowań,
- możliwość utrzymania statusu społecznego,
- możliwość znalezienia partnera,
- czas trwania choroby wynikającej bezpośrednio ze zdarzenia,
- czas trwania rehabilitacji,
- możliwość powrotu do pełnej sprawności,
- konieczność przeprowadzenia zabiegów chirurgicznych i ich uciążliwość,
- ból wynikający z wypadku, towarzyszący powrotowi do zdrowia,
- ograniczenia fizyczne i psychiczne będące konsekwencją wypadku.
Są to tylko niektóre z najważniejszych okoliczności, na podstawie których określa się wysokość świadczenia. Zarówno sąd jak i ubezpieczyciel mogą wziąć pod uwagę także inne kryteria. Bezwzględnie zatem, aby uzyskać możliwie najwyższe świadczenie, trzeba zadbać o dokładną dokumentację skutków zdarzenia oraz dokładnie opisać sytuację po wypadku.
Wypadek komunikacyjny – jakie świadczenia można uzyskać?
Jeśli jesteś ofiarą wypadku, możesz ubiegać się o dwa odrębne świadczenia – odszkodowanie, które przeznaczysz między innymi na pokrycie kosztów leczenia, i rekompensatę niemożliwych do zmierzenia strat w postaci zadośćuczynienia. Jeśli przyczyna wypadku jest możliwa do określenia, na przykład bierzesz udział w kolizji drogowej spowodowanej przez innego kierowcę, odszkodowanie wypłacone zostanie z OC sprawcy. Ale nie jest to jedyna możliwość uzyskania świadczenia za szkody poniesione w wypadku. Jeśli zdecydujesz się na posiadanie ubezpieczenia Autocasco, najpoważniejsze finansowo skutki zdarzenia, takie jak uszkodzenie samochodu, pokryje Twój ubezpieczyciel. Ta forma ochrony jest przydatna zwłaszcza wtedy, gdy powodem zdarzenia są czynniki zewnętrzne lub to Ty spowodowałeś szkodę. Inną metodą zabezpieczenia się przed wypadkami jest ubezpieczenie NNW – od skutków następstw nieszczęśliwych wypadków. W ten sposób bez względu na przebieg sprawy i uzyskane zadośćuczynienie, otrzymasz świadczenie z tytułu własnej polisy. Przydaje się ona zarówno kierowcom (o dedykowanych ubezpieczeniach NNW dla tej grupy osób przeczytasz w artykule: Allianz – Ubezpieczenie NNW dla kierowcy i pasażerów. Czy warto kupić polisę?), jak i osobom wyjeżdżającym na przykład na narty.
Jak ubiegać się o wypłatę zadośćuczynienia?
Jeśli zależy Ci na otrzymaniu wysokiego świadczenia, ale wiesz, że w starciu z ubezpieczycielem możesz sobie nie poradzić – zwłaszcza, jeśli jako ofiara wypadku nie jesteś jeszcze w pełni sprawny – możesz skorzystać z pomocy pełnomocników. Firm, które pomagają i doradzają w sytuacji, gdy należy Ci się świadczenie, jest na rynku coraz więcej. Może pojawić się problem z wybraniem właściwej. Czym się kierować i na co zwrócić uwagę?
-
Wynagrodzenie dla pełnomocnika
Istnieją różne sposoby naliczania należnego wynagrodzenia dla firmy, która będzie Cię reprezentować. Zwykle jest to prowizja od uzyskanego świadczenia. Jeśli masz do czynienia z takim modelem, warto pamiętać, że wysokość opłaty nie jest ustalona w żadnych przepisach i podlega negocjacjom. Zaproponowaną jej wysokość możesz zatem negocjować.
-
Umowa
Wybierając pełnomocnika koniecznie sprawdź, czy możesz także sam dochodzić swoich praw, jeśli będziesz niezadowolony z oferowanych usług. Wiele firm zawiera bowiem w umowach zapis o tym, że prowizja naliczona zostanie od każdego uzyskanego świadczenia w czasie trwania umowy, nawet, jeśli uzyskasz je samodzielnie.
-
Prowizja
Należy także przemyśleć zawarty w umowie zapis dotyczący prowizji – czasem jest to jednorazowa kwota, ale jeśli zgodzisz się na potrącenie części każdego świadczenia, w przypadku na przykład renty – będzie to regularna opłata. W niektórych przypadkach może się to okazać korzystne, warto jednak mieć świadomość zawartości umowy.
- Październik miesiącem świadomości i profilaktyki raka piersi - 16 października 2020
- Jak działa telemedycyna? - 15 września 2020
- Polisa Nadziei – polisa OC/AC, dzięki której każdy może pomóc - 7 września 2020
